Dolar/TL' de Kalıcı Düşüşler İçin Yapılması Gerekenler!
* Dolar düşer mi ?
- Evet düşer, neden düşmesin! Lakin bunun için belli başlı kıstasların yerine getirilmesi gerekiyor. Özellikle gelişmekte olan ülkeler için olmazsa olmaz kıstaslar şu şekildedir;
1-) Politik İstikrar;
Gelişmekte olan bir ülkenin yabancı yatırımcılara güven verebilmesi adına ilk olarak politik istikrarı sağlaması gerekiyor. Politik istikrar sağlandığı takdirde güven ortamı oluşacaktır ve bu da yabancı yatırımların korkmadan ülkeye girişini sağlayacaktır. Örnek verecek olursak 2008 krizini diğer ülkelere oranla daha az zararla atlatan Türkiye'ye büyük oranda yabancı yatırımların giriş yaptığı görülmüştür. Yakın dönemde ise yaşanan politik ve ekonomik problemlerden dolayı bu girişlerin büyük oranda duraksadığını söyleyebiliriz.
2-) Yenilikçi ve Cezbedici Projeler;
Politik istikrar bir yapının zemini gibidir. Bu sağlandığı takdirde ikinci olarak yabancı yatırımların iştahını artırmak adına yenilikçi ve cezbedici projeler gerekecektir. Bu projelerin büyük bir bölümünün teknoloji tabanlı olması gerekli. Teknoloji üretimi bir ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyini hızlı bir şekilde artırabilmesi için vazgeçilmez kanundur! Buna en güzel örneği, büyük ekonomik problemler yaşarken, teknoloji üretimini ve eğitim sistemini geliştirerek hızlı ilerleyen Güney Kore'yi gösterebiliriz.
3-) Turizm Geliştirme Çalışmaları;
Eğer bir Akdeniz ülkesi iseniz bu madde çok önemli. Türkiye' de son rakamlara göre Turizm gelirlerinde 2018 yılı için %30 civarında bir artış var ve bence bu oran yıl sonunda açıklanacak rakamlarda daha da güçlenecek. Turizm hem ülkenin popülatiretisini hem de sıcak döviz dolaşımını artıran başlıca unsurlardandır. Son dönemlerde yaşadığımız spekülatif döviz ataklarının kısmi de olsa sınırlı kalmasında Turizm gelirleri etkili olmuştur. Bu alanda personel eğitimlerini ve yatırımları artırmak önemli bir kademe olacaktır.
4-) Dış Ticaret Rakamları Toparlanmalı;
Türkiye dış ticaret açığı veren bir ülke. Yani ithalat şeklinde çevirmemiz gerekli. Kolay bir madde değil lakin devlet destekli üretime dayalı projelerle bu gerçekleşebilir. Burada sürekli olarak yeni neslin üretime dayalı eğitimler alması oldukça önemli. Üretilecek malların da teknoloji tabanlı olması kar marjlarını ve işlem hacimlerini daha da güçlendirecektir. Misalen Türkiye'de son dönemlerde çok fazla eleştirdiğim projeler bulunmakta. 1900'lü yıllarda zaten popülaritesini yitirmiş yerli oto üretimi gibi projelerden vazgeçerek, daha günümüz teknolojisine odaklı üretimlere başlamalıyız.
FAİZ ARTIRIMLARININ DÖVİZ KURLARINA ETKİSİ
TCMB 625 baz puanlık bir faiz artırımı gerçekleştirdi ve durum ortada! Bakın arkadaşlar bundan daha önceleri de bahsettim ve yine bahsediyorum. Faiz ile para kardeştir buna sözümüz yok lakin bu şuan Türkiye'nin bulunduğu konum için bir çözüm değildir. Biz faizleri artırarak ülkeye döviz girişi sağlayabiliriz fakat bu para donuk olacaktır yani ekonomiyi ısıtacak tipte bir para değildir. Bizim faiz artırımları ile ülkeye döviz almak yerine, daha yerinde projeler ile yatırım almamız gerekli. Aksi takdirde döviz kurlarında yükselişlerin önüne geçemeyiz! Bu arada son 625 baz puanlık faiz artırımının ortalama maliyeti 63 milyar tl civarında ve bu rakam birkaç önemli projeyi besleyebilecek nitelikte.