Omicron Piyasaları Tehdit Ediyor, Fakat..
Omicron mutasyonunun haberi geldi ve beraberinde 1931'den bu yana Wall Street'teki en kötü Kara Cuma satışını da getirdi. Yeni varyant piyasaları ve ekonomiyi nasıl etkileyecek? Enflasyon ve faiz artışlarıyla ilişkisi nedir ve bunları nasıl etkileyecek?
Omicron'un piyasalara etkisi nedir?
Bir kez olsun piyasa rasyonel ve mantıklı tepki verdi. Evet, yeni, belki de daha bulaşıcı bir varyantın keşfedilmesi ve birkaç hükümet tarafından yeni seyahat kısıtlamalarının anında dayatılması, küresel ekonomide güçlü bir belirsizlik yarattı. Piyasalar, 2020'nin sonundan beri görülmeyen güçlü bir satışa tanık oldu.
Yatırımcılar, koronavirüsün ortadan kalkmadığı ancak kontrol altına alınabileceği yeni normali benimsemesine rağmen, ihtiyatlı bir satış dalgası meydana geldi ve kâr alımları kaçınılmazdı.
İlk raporlar, Omicronun son derece bulaşıcı olmasına ve hızla yayılmasına rağmen hafif ila orta şiddetteki semptomlarda daha az ölümcül olabileceğini düşündürmektedir. Eğer bu şekildeyse, bu piyasalar için olumlu olabilir. Eğer Omicronun büyük bir tehdit olmadığından emin olabilirsek, bu, özellikle ekonominin yeniden açılmasıyla bağlantılı olan hisse senetlerinde, borsadaki düşüş ile beraber daha düşük fiyatlardan satın alma için bir fırsat olacaktır.
Omicron ekonomiyi nasıl etkileyecek?
Omicronun etkileri, ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olacaktır. Eğer üçüncü çeyrekteki Delta varyantı gibi olursa, Goldman Sachs küresel GSYİH'nın 2022'de %0.4 düşmesini bekliyor.
Bankanın analistleri, Omicron ve ekonominin gidebileceği dört yol belirledi. Omicronun Deltadan daha yavaş yayıldığı ve ekonomik etkisinin minimum olduğu bir "yanlış alarm" senaryosu. Omicronun Deltadan daha hızlı yayıldığı ancak önemli ölçüde daha ölümcül olmadığı ve mütevazı bir ekonomik etkiye sahip olduğu bir “olumsuz” senaryo. Omicronun Deltadan daha bulaşıcı ve ölümcül olduğu ve başka bir karantina dalgasına ve büyük bir ekonomik durgunluğa yol açtığı bir "ciddi olumsuzluk" senaryosu. Sonuncusu ise, Omicronun Deltadan daha hızlı yayıldığı ancak çok daha az ölümcül olduğu, böylece küresel ekonominin bazı sert darbeler alsa bile genişleyebileceği "yükseliş" senaryosu.
Omicron, sıkılaşma sürecini ve faiz artışlarını etkiler mi?
Omicron, büyük Merkez Bankalarının faiz oranlarını artırma konusunda almak zorunda olduğu en önemli kararlardan sadece haftalar önce dünyayı vurdu. Fed'in tahvil alımlarını mevcuttan daha hızlı bir şekilde azaltarak teşvikleri geri çekme sürecini hızlandırması muhtemel. Avrupa Merkez Bankası Euro Bölgesi'nde acil tahvil alımlarını nasıl azaltacağını planlarken, İngiltere Bankası muhtemelen faiz oranlarını yükseltecekti.
Merkez Bankaları, ABD'de otuz yılın en yüksek seviyesine, Avro bölgesi tarihinin en yüksek seviyesine ulaşan ve İngiltere'de 10 yılın en yüksek seviyesine sıçramış olan vahşi enflasyonu kontrol etmek için yarışıyor.
Bununla birlikte, Omicron, Merkez Bankalarını değişen koşullar altında bekledikleri faiz artırımlarının zamanlamasını ve kapsamını sorgulamaya sevk edebilir. Piyasalar, Merkez Bankalarının gelecek yıl faiz oranlarını arttırmaya başlayacağı beklentisini şimdiden fiyatladı.
Fed ne yapacak?
Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell, "Covid-19 vakalarındaki son artış ve Omicron varyantının ortaya çıkması, istihdam ve ekonomik aktivite için aşağı yönlü riskler ve enflasyon için belirsizliği arttırıyor" dedi. Virüsle ilgili daha büyük endişeler, insanların şahsen çalışmaya istekli olmalarını azaltabilir, bu da işgücü piyasasındaki ilerlemeyi yavaşlatabilir ve tedarik zinciri kesintilerini yoğunlaştırabilir. Bu nedenle, Omicron yüzünden Fed'in bu ayki toplantısında politikasında herhangi bir değişiklik yapmaması bekleniyor. Omicronun ortaya çıkışı, faiz oranlarının sıkılaştırılması ve yükseltilmesine ilişkin karar verme sürecini karmaşıklaştırdı.
Omicron enflasyonu ve tedarik zinciri krizini nasıl etkileyecek?
Omicronun enflasyon üzerindeki etkisi şu ana kadar belirsiz ve muğlak. İki söylemde arşivlenebilir, tamamen zıt oldukları için bunlardan sadece biri gerçekleşir.
Birincisi, Omicronun enflasyonun daha da yükselmesine neden olacağıdır bunun sebebi üretimi etkileyen tedarik zinciri darboğazları nedeniyle mevcut endişeleri arttırabileceği ve dolayısıyla ürün ve hizmet fiyatlarını arttırabileceğidir. Kapanmalara geri dönersek ve ekonomi yavaşlarsa, büyüme ve üretim tekrar düşecek ve arz sıkışıklığı daha da kötüleşecek ve bu da enflasyonu çok daha uzun süre yüksek tutacaktır.
Gelişmiş ekonomiler, Omicrondan doğrudan bir darbe almayabilir, ancak bir başka yönden darbe alabilirler. Gelişmekte olan ülkelerde aşıların eşitlik olmadan dağılımının yapılması nedeniyle, bu ekonomiler büyük ekonomiler gibi toparlanamadı. Gelişmekte olan ülkeler, küresel ekonomi için hayati önem taşıyan tedarik zincirlerinin çekirdeğidir. Bu nedenle, aşılamanın yavaş giden hızı, dünya ekonomisinin istikrarı için tehlikelidir, çünkü gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik faaliyetlerin canlanmasını ve bu da tedarik zincirini sekteye uğratır. Omicronun keşfi ve aşılamanın devam eden ağır hızıyla, emtia ve hammadde kıtlığı sürecek ve bu, Batı ülkelerinde temel ürünlerin fiyatlarını giderek daha da zorlayabilir.
İkinci söylem Omicron ile ilgili endişelerin artmasıyla enflasyonun düşeceği yönünde bunun sebebi, tüketici güveni zayıfladıkça talebin tekrar düşeceği ve enfeksiyon kapma korkusuyla evde kapanmaların olması. Bu, fabrikalar ve hizmet tederikçileri üzerindeki baskıyı azaltıp fiyatları ve enflasyonu düşürecektir.