İşsizlik Oranı ve Tarım Dışı İstihdam. Bu Veri Piyasalar İçin Neden Bu Kadar Önemli?
ABD Çalışma Bakanlığı, her ayın ilk Cuma günü, ekonominin tarım dışı sektörlerdeki istihdam oranı ve istihdam edilen kişi sayısına ilişkin verileri yayınlar. Peki bu neden bu kadar önemlidir?
İlk olarak, yüksek işsizlik sosyal gerilimlere yol açar ve sonunda huzursuzluğa ve gücün şiddetli bir şekilde ele geçirilmesine yol açar. Yüksek işsizlik, çeşitli radikal politikacıların iktidara gelmesini teşvik eder.
İkincisi, işsizliğin üretim ve dolayısıyla ekonomik büyüme (GSYİH büyümesi) üzerindeki etkisidir.
Üçüncüsü, işsizlik, vergilerin bütçeye olan akışını azaltır. Örneğin işsizlik yardımları ve sosyal yükümlülük ödemeleri dahil olmak üzere hükümet harcamalarını arttırır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlik oranı, tarım dışında istihdam edilen kişi sayısı ile hesaplanmaktadır. Bu makale, bu hesaplamanın nasıl yapıldığını ve işsizlik oranını analiz etmek için nelere bakmanız gerektiğini açıklayacaktır.
ABD'de işsizlik oranı
İşsizlik oranı, yaklaşık 60.000 aile üzerinde Çalışma Bakanlığı tarafından anket yapılarak hesaplanmaktadır. Hem tarım hem de tarım dışı işçilerle görüşülür. Daha sonra aşağıdaki basit formül kullanılarak bir hesaplama yapılır:
Ekonomistler normal işsizlik oranının %4-5 olduğu konusunda hemfikirdirler. Görüldüğü gibi ABD'de mortgage krizinin sona ermesinden bu yana işsizlik oranı düşmeye devam etti ve Şubat 2023'te (%3.4) tarihi düşük seviyesine ulaştı.
Burada, ABD Çalışma Bakanlığı'nın yalnızca aktif olarak iş arayan kişileri işsiz olarak saydığını hatırlamalıyız. Durumunu değiştiremeyenler işsizlik oranında hesaplanmaz.
Tarım Dışı İstihdam
Tarım Dışı İstihdam (TDİ) da anketler aracılığıyla hesaplanır. Ancak bu kez, 50 milyondan fazla çalışanı olan 440.000 şirkette anket yapılıyor. Yani şirketlerde istihdam edilen insan sayısı ne kadar artıyor veya azalıyor?
TDİ'nin ne kadar olması "normal" kabul edilir? Tabii ki, genel kriter şu şekildedir - Ne kadar çoksa o kadar iyidir. Daha fazla iş gücü, genellikle daha yüksek enflasyona yol açan daha güçlü ekonomik büyüme anlamına gelir. Ama bu konu, başka bir zaman. Ekonomistlerin tahminlerine göre, Amerikan ekonomisinin normal gelişimiyle (yılda %3-4), yaratılan istihdam sayısı ayda en az 150.000 olmalıdır.
Eğer TDİ rakamlarına dikkat ederseniz, kriz yıllarının istihdam sonuçlarını ne kadar kötü etkilediğini görebilirsiniz (rakam negatifti).
İşsizlik oranı ve TDİ ile birlikte başka neler yayınlanır?
ABD ekonomisi çok karmaşık ve farklı istatistikler açısından "zengindir". İşsizlik oranı ve tarım dışı istihdamın yanı sıra, dikkat edilmesi gereken başka göstergeler de vardır.
Diğer gruplar için farklı TDİ göstergelerinin hesaplanmasını bir kenara bırakırsak (örneğin, devlet çalışanları için TDİ ve özel sektör için TDİ), en ilgili göstergeler ortalama saatlik kazançlar, ortalama çalışma haftası ve ekonomik olarak aktif nüfus yüzdesidir.
Ortalama saatlik kazançlardaki artış, tüketici harcamalarında artışa yol açar, bu da tüketimi ve dolayısıyla ekonomik büyümeyi arttırır. Bu nedenle, bu gösterge piyasanın durumunu önemli ölçüde etkileyebilir.
Ortalama Çalışma Haftası, adından da anlaşılacağı gibi, çalışanların bir hafta boyunca ortalama kaç saat çalıştığını ölçer. Ortalama çalışma haftasındaki artış, ekonomik büyümenin bir göstergesi olarak kabul edilirken, bir düşüşte şirketlerin işten çıkarma yapmasına yol açması muhtemeldir.
Ekonomik olarak aktif nüfus oranı, bir geçim kaynağına sahip olan veya sahip olmak isteyen insanların sayısını yansıtır. Aslında bunlar 15 ile 70 yaşları arasında hem çalışan hem de işsiz olabilen insanlardır. Sonuç olarak, ekonomik olarak aktif nüfusun artması elbette ekonomi için iyidir.
TDİ'nin ve işsizlik tahmininin güvenilirliğini belirlemek için neye bakmalıyım?
Elbette, İşsizlik Oranı ve Tarım Dışı İstihdam Verileri açıklanmadan önce, ABD'de bir blok işsizlik istatistikleri yayınlandı ve bu da konsensüs tahminini etkiledi. Bu makale, konsensüs tahmininin makul olup olmadığını anlamak için nelere dikkat etmemiz gerektiğini açıklayacaktır.
İlk işsizlik başvurularının sayısı ve ikincil işsizlik başvurularının sayısı (her Perşembe yayınlanır; veriler haftalık olarak toplanır)
Tahmin: İşsizlik maaşı için başvuru sayısı ne kadar yüksekse, istihdam durumu o kadar kötüdür. Sonuç olarak, aylık işe başvuru sayısı artarsa, pozitif bir işsizlik oranı beklememiz pek mümkün değildir.
Challenger, Gray&Christmas İşten çıkarmaları
Tahmin: Ne kadar çok insan işten atılırsa, işsizlik oranı o kadar yüksek olur. Bağlantı oldukça belirgindir. Ne yazık ki, ne kadar işten çıkarılacak insan sayısının "normal" ve hangi rakamın "normalin üzerinde" olduğunu değerlendirmek zordur. Gözlerinizin "dalgalanma" göstergesinin üzerinde olmasını öneririz. Eğer önemli sayıda işten çıkarma varsa, işsizlik oranında "düşüş" ihtimalinin düşük olduğunu söyleyebiliriz.
Konferans Kurulu İstihdam Endeksi
Tahmin: İş ilanları endeksi ne kadar yüksek olursa, işsizlik oranı o kadar düşük olur. Göstergenin sonuçlarını izlemek mantıklı görünüyor. Gerçek şu ki, iş ilanları oranındaki artış işsizlik oranına hemen yansımamaktadır. Mülakat ve işe alım prosedürleri biraz zaman alır (bir veya iki ay).
ADP Tarım Dışı istihdam
Tahmin: Bu, birçok soruyu gündeme getiren en tartışmalı göstergelerden biridir. Tarım dışı istihdam rakamları açıklanmadan önce, Otomatik Veri İşleme A. Ş.'den (ADP) bir ön değerlendirme veri yayınlanmadan önceki gün (Çarşamba) yayınlanır. Rapor, yaklaşık 340.000 şirket ve 21 milyon çalışan değerlendirilerek oluşturulmuştur. Ne yazık ki, ADP raporundan ve ABD Çalışma Bakanlığı'ndan alınan veriler çoğu zaman uyuşmuyor.
Sonuç
Tarım Dışı istihdam rakamlarını nasıl tahmin edeceğinizi bilmek size piyasa analizinizde güçlü bir araç sağlayacaktır.
FBS ile Tarımdışı istihdam yayınında işlem yapmayı deneyin.