İşlem Emri Türleri: Piyasa Emri, Limit Emri, Stop Emri, Takip Eden Zarar Durdur Emri, Stop-Limit Emri

FBS web sitesindeki makaleyi okuyun

Bir işlem emri nedir

Bir işlem emri, bir brokere bir işlemci adına herhangi bir varlık satın alması veya satması için verilen talimatlardan oluşur. Emirler genellikle telefon veya bir işlem platformu aracılığıyla verilir. Ayrıca, işlemciler otomatik işlem sistemlerini ve algoritmaları kullanarak da emir verebilirler. Bir emir verildiğinde bu işlem bir emir yürütme sürecini takip eder.

Çeşitli emir türleri, işlemcilerin fiyatı ve emir gerçekleştirme süresini etkileyen kısıtlamalar koyabilmelerine olanak tanır. Bu koşullu emirler, emrin yerine getirilmesi için belirli bir fiyat seviyesini (sınırını) ve emrin yürürlükte kalacağı zaman aralığını içerebilir. Ayrıca, bir emrin başka bir emre göre tetiklenebileceğini veya iptal edileceğini de belirleyebilirler.

İşlemciler tarzlarına, deneyimlerine ve işlem stratejilerine göre farklı emir türleri kullanırlar. Her emir türünü kullanmak, finansal piyasalarda başarı şansınızı büyük ölçüde artırır. Bu nedenle, bu makalede her bir işlem emri türünü ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.

Piyasa emri

Bir piyasa emri, bir varlığın mevcut olan en iyi fiyattan hemen alınması veya satılmasıdır. İşlenebilmesi için likiditeye ihtiyacı vardır, yani emir defterine önceden yerleştirilmiş olan limit emirlerine göre yürütülür.

Mevcut piyasa fiyatından anında satın almak veya satış yapmak istiyorsanız bir piyasa emri belirlemek en iyi seçeneğinizdir. Örneğin, XAUUSD fiyatı hızla yükselebilir ve siz onu bir an önce satın almak isteyebilirsiniz. Bu durumda, bir piyasa emri verir ve bir milisaniye içinde XAUUSD satın alırsınız.

Piyasa emri nasıl çalışır?

Emir defterine verilen limit emirlerin aksine, piyasa emirleri anında cari piyasa fiyatı üzerinden gerçekleştirilir. Bir işlemin her zaman iki tarafı vardır: yapıcı ve alıcı.

Piyasa emri vermek, başkası tarafından belirlenen fiyatı kabul etmek anlamına gelir. Örneğin, bir broker, bir alış piyasa emrini emir defterindeki en düşük alış fiyatıyla eşleştirir, ancak bunun tersine, bir satış piyasa emrini emir defterinin en yüksek satış fiyatıyla eşleştirir.

Belirtildiği gibi, piyasa emirleri, anlık talebi karşılamak için bir brokerin emir defterinde likiditeye sahip olmasını gerektirir. Piyasa emri veren bir işlemci, piyasa alıcısı olarak daha yüksek ücretler öder, çünkü bu tür emirler bir brokerın likiditesini azaltır.

Bir piyasa emri örneği

Bir piyasa yapıcı ile alıcı arasındaki ilişkiyi rakamlarla anlamak çok daha kolaydır, o yüzden bir örneğe göz atalım.

Bir lot EURUSD almak istediğinizi ve mevcut piyasa fiyatının 1,0643$ civarında olduğunu hayal edin. Piyasa alış emri oluşturmak için hacim alanına "1" yazıp "Piyasa Fiyatından Al" seçeneğine tıklarsınız.

Yeni piyasa emri

Emrinizi verdikten sonra broker, bir varlığı satın almak veya satmak için belirli bir miktar ve fiyatla limit emirleri içeren emir defterine bakar. Bu durumda, piyasa fiyatından bir EURUSD lotu satın almak için verdiğiniz piyasa emri, emir defterindeki en düşük satış limit emriyle eşleşecektir.

Piyasa Derinliği

Gördüğünüz gibi, emir defterindeki en düşük satış limit emri, 1,06446 fiyatla 10 lot EURUSD'dir. Satın alma piyasa emriniz, sunulan on lottan bir EURUSD lotu satın alacak ve size 1,06446 giriş fiyatı verecektir.

Ama diyelim ki cari piyasa fiyatından 100 lot EURUSD almak istiyorsunuz. Mevcut en ucuz satış limit emri, tüm piyasa satın alma emrinizi gerçekleştirmek için daha fazla hacme ihtiyaç duyar. Piyasa emrinizin kalan hacmi, dolana kadar otomatik olarak bir sonraki satış limit emriyle eşleşir. Sonuç olarak, satın aldığınız tüm lotların ortalama fiyatı ile 100 lot satın alacaksınız. Bu sürece slipaj denir, bu nedenle piyasa alıcısı olarak daha yüksek fiyatlar ödersiniz (veya daha düşük bir fiyat alırsınız).

Bekleyen emir

Bekleyen emir, bir işlemci tarafından belirtilen, belirli ön koşullarla bir enstrümanın alınması veya satılması için verilen talimattır. Bekleyen bir emir verirken, işlemciler bir brokere mevcut piyasa fiyatıyla piyasaya girmek istemediklerini, ancak piyasa fiyatı belirli bir seviyeye ulaşırsa bir emri gerçekleştirmek istediklerini bildirirler.

Bekleyen emirler üç kategoriye ayrılır: limit emirler, stop emirler ve stop-limit emirler.

Limit emri

Bir limit emri, ödenecek maksimum fiyat veya alınacak minimum fiyat ("limit fiyat") üzerinde bir kısıtlama ile bir varlığın alınması veya satılmasıdır.

Mevcut piyasa fiyatından daha düşük bir fiyattan satın almak veya bu mevcut fiyattan daha yüksek bir fiyattan satış yapmak istiyorsanız, bir limit emri uygun olabilir. Emir gerçekleştirilirse yalnızca belirtilen limit fiyatta veya daha iyi fiyatta olacaktır. Ancak, piyasa fiyatı hiçbir zaman işlemcinin limit emrine ulaşmayabileceğinden, fiyatın o seviyeye ulaşmadığı durumlarda emri gerçekleştirmek gereksizdir.

Bir limit emri nasıl çalışır?

Emir defterine gönderildikten hemen sonra bir limit emri verilir. Ancak, varlık fiyatı belirlenen limit fiyata veya daha fazlasına ulaşırsa emir gerçekleştirilecektir.

Örneğin, mevcut fiyat 90$ iken bir Apple hissesini 100$'dan satmak istiyorsunuz. 100$'lık bir Apple satış limit emri verebilirsiniz. Fiyat hedef fiyata veya bunun üstüne ulaştığında piyasa likiditesine bağlı olarak emriniz gerçekleştirilir. Sizinkinden önce başka Apple satış emirleri verilirse sistem önce bu emirleri gerçekleştirir. Limit emriniz daha sonra kalan likidite ile gerçekleştirilecektir.

Bir limit emri örneği

Limit emri örneği

Yukarıdaki grafik, limit emirlere karşı piyasa emirlerinin kullanımını göstermektedir. Bu örnekte, son işlem fiyatı kabaca 134,80$'dı.

Bir varlığı mümkün olan en kısa sürede almak veya satmak isteyen bir işlemci, çoğunlukla hisse senedinin şu anki fiyatı olan 134,80$ (mavi çizgi) veya yakınında hemen gerçekleştirilen bir piyasa emri verir.

124,50$'a düşen hisse senedini almak isteyen bir işlemci, limit fiyatı 124,50$ (yeşil çizgi) olan bir alış-limit emri verir. Hisse senedinin fiyatı 124,50$ veya altına düşerse limit emri tetiklenecek ve 124,50$ veya altında gerçekleştirilecektir. Eğer hisse senedinin fiyatı 124,50$ veya altına düşmezse emir yerine getirilmez.

138$'a yükselen hisse senedini satmak isteyen bir işlemci, 138$ (kırmızı çizgi) limit fiyatı ile bir satış limit emri verebilir. Hisse senedinin fiyatı 138$ veya üstüne ulaşırsa limit emri tetiklenecek ve 138$ veya üzerinde gerçekleştirilecektir. Hisse senedinin fiyatı 138$ veya üstüne çıkmazsa emir yerine getirilmez.

Hisse senedi belirtilen limit fiyata ulaşsa bile emriniz önünüzdeki diğer emirler nedeniyle gerçekleşmeyebilir, bu da hisse senetlerinin limit fiyattan kullanılabilirliğini ortadan kaldırır. Ayrıca, bir limit emrinde, emir uygulama fiyatının alış emri sırasında limit fiyattan düşük veya satış emri sırasında limit fiyattan yüksek olabileceğine dikkat edin.

124,50$'dan alış limit emri "Yalnızca Gün Boyunca" yerine "İptal Edilene Kadar Geçerli" olarak ayarlanmışsa bunun bir sonraki işlem gününde hala geçerli olacağını unutmamak önemlidir. Hisse senedi 120$dan açılırsa satış limit emri tetiklenir ve satın alma fiyatının alıcı için daha uygun bir fiyat olan 120$ civarında olması beklenir. Tersi bir durumda, 138$'lık satış limit emri ile: hisse senedi 145$'dan açılırsa limit emri tetiklenecek ve yine satıcı için daha uygun olan 145$'a yakın bir fiyattan gerçekleştirilecektir.

Stop emri

Stop emri, belirli bir fiyata ("durdurma fiyatı") ulaştığında bir varlığın piyasa fiyatından alınması veya satılması için verilen bir emirdir.

Bir stop emri nasıl çalışır?

Bir varlık stop fiyatına ulaşırsa emir piyasa emri haline gelir ve piyasanın derinliğine göre bir sonraki uygun fiyatlardan gerçekleştirilir. Varlık stop fiyatına ulaşamazsa emir gerçekleştirilmez.

Bir stop emri aşağıdaki senaryolara uyabilir:

• Fiyat, bir pozisyon açtıktan sonra beklentileri takip eder ve işlemci, ters bir durumda kârını korumak ister.
• İşlemci, fiyatın belirli bir seviyenin altına/üstüne düştüğü/çıktığı anda, fiyatın düşmeye/yükselmeye devam edeceğine inanarak piyasa emriyle bir pozisyona girmek ister.
• Fiyat beklentileri takip etmez ve bir işlemci potansiyel kayıplarını sınırlamak ister (Zarar Durdur vb. kullanarak).

Bir işlemci, mevcut piyasa fiyatının altında bir satış stop emri verir. Bir emir, piyasa fiyatı stop fiyatına veya altına düştüğünde tetiklenir. Gerçekleştiği zaman, stop emri tetiklenecek ve varlığı piyasanın mevcut fiyatından satan bir piyasa emri haline gelecektir.

Bir stop emri alış için de uygun olabilir. Bir işlemci, mevcut piyasa fiyatının üstünde bir alış stop emri verir. Bir emir, piyasa fiyatı stop fiyatına veya üstüne çıktığında tetiklenir. Gerçekleştiği zaman, stop emri bir piyasa emrine dönüşür ve varlığı piyasanın mevcut fiyatından satın alır.

Bir stop emri örneği

İşlemciler, çoğunlukla potansiyel kayıpları sınırlandırmak ve maruz kalınan riski azaltmak için stop emirlerini kullanır (Zarar Durdur vb.) Zarar durdur emriyle fiyat ters yöne giderse pozisyon kapanacaktır. Bir işlemci, Zarar Durdur emrini kullanarak riskleri sınırlandırır ve piyasanın beklentilere karşı hareket etmesi durumunda kaybedilmesi karşılanabilir sınırlı bir miktar belirler.

Örneğin, Apple hisse senedini hisse başına 134,50$'dan satın alan bir işlemci, fiyat beklentilerin tersi yönde giderse hisse senetlerini 124,50$'dan satmak için bir zarar durdur emri verebilir. Hisse senedi başına maksimum 10$ zarar ile yatırımın risklerini etkili bir şekilde sınırlar. Hisse senedi fiyatı hisse başına 124,50$'a düşerse emir otomatik olarak gerçekleştirilecek ve işlem kapatılacaktır. 

Zarar Durdur emirleri, önemli olaylar ve bir işlemcinin pozisyonuna karşı yönde önemli fiyat hareketleri sırasında faydalı olabilir. 

Stop emri örneği

Stop emirlerinin, yalnızca bir varlık belirli bir fiyattan veya daha iyi bir fiyattan alınabiliyorsa (veya satılabiliyorsa) uygulanan limit emirlerden farklı olduğunun farkına varmak çok önemlidir.

Hızla değişen bir piyasada, bir stop emri tam olarak belirtilen durdurma fiyatı seviyesinde gerçekleştirilmeyebilir, ancak genellikle buna oldukça yakın bir şekilde gerçekleştirilir. Ancak zarar durdur emirleri, bazı olağanüstü durumlarda fazla koruma sağlayamaz.

Örneğin, bir işlemci hisse senedi başına 130$'dan bir hisse satın alır ve hisse senedi başına 125$'dan bir satış stop emri verir ve borsa kapanır. Ardından, işlem günü kapandıktan sonra şirket hakkında felaket haberleri gelir.

Hisse senedi fiyatı, piyasanın bir sonraki işlem gününde 120$'dan açılırsa, işlemcinin 125$'lık hisse senedi satış stop emri, fiyat emir fiyatının altına düştüğü için hemen tetiklenir. Ancak hisse senedi başına 125$'a yakın bir yerde gerçekleşmeyecektir. Bunun yerine, hisse senedi başına 120$ olan geçerli piyasa fiyatı civarında gerçekleşecektir.

Limit emirlerinde, emrinizin belirtilen emir fiyatında veya daha iyi bir fiyat seviyesinde gerçekleşmesi garanti edilir. Stop emri, tetiklendiğinde derhal uygulanacağını ve geçerli piyasa fiyatından gerçekleşeceğini garanti eder.

Stop-limit emri

Bir stop-limit emri, bir stop tetiklenmesini ve bir limit emrini birleştirir. Stop emri, brokerin limit emrinizi vermesi için bir tetikleme fiyatı ekler. Aşağıda bunun nasıl çalıştığını öğrenebilirsiniz.

Bir stop-limit emri nasıl çalışır?

Bir stop-limit emrini anlamanın en iyi yolu, onu parçalara ayırmaktır. Stop fiyatı, bir limit emri vermek için tetikleyici görevi görür. Piyasa stop fiyatına ulaştığında bir broker otomatik olarak özel bir fiyatla (limit fiyatı) bir limit emri oluşturur.

Stop ve limit fiyatları aynı olabilse de bu bir zorunluluk değildir. Satış emirleri için stop fiyatını (tetikleme fiyatı) limit fiyatın biraz üzerinde belirlemek daha güvenli olacaktır. Alış emirleri için ise stop fiyatını limit fiyatın biraz altında belirleyebilirsiniz. Bu, tetiklendikten sonra limit emrinizin gerçekleştirilime şansını artırır.

Alış ve satış stop-limit emir örnekleri

Alış stop-limit

XAUUSD'nin şu anda 1.914$ seviyesinde olduğunu ve yükseldiğinde onu satın almak istediğinizi hayal edin. Ancak, XAUUSD hızlı bir şekilde yükselmeye başlarsa yalnızca biraz ödeme yapmak istersiniz, bu nedenle ödeyeceğiniz fiyatı sınırlamanız gerekir.

Alış Stop-Limit emri örneği

Teknik analizinizin, piyasa 1.928$'ın üzerine çıkarsa bir yükseliş trendinin başlayabileceğini gösterdiğini varsayalım. Ancak, sahte bir kırılma işlemi yapmaktan kaçınmayı ve kırılma durumunda bir pozisyon açmak için bir alış stop-limit emri kullanmayı tercih edersiniz. Stop fiyatınızı 1.928$ ve limit fiyatınızı 1.935$ olarak belirlediniz. XAUUSD 1.928$'a ulaşır ulaşmaz XAUUSD'yi 1.935$'dan satın almak için bir limit emri verilecektir. Emriniz 1.935$ veya daha düşük bir seviyede gerçekleştirilebilir. Limit fiyatınızın 1.935$ olduğu göz önüne alındığında piyasa çok hızlı bir şekilde bu seviyenin üzerine çıkarsa emriniz yalnızca kısmen gerçekleştirilebilir.

Satış stop-limit

XAUUSD'yi 1.860$'dan aldığınızı ve şu anda 1.913$'da olduğunu hayal edin. Kayıpları önlemek için fiyat tekrar giriş seviyenize düşerse XAUUSD satmak için bir stop-limit emri kullanırsınız.

Stop fiyatı 1.870$ ve limit fiyatı 1.860$ (XAUUSD'yi satın aldığınız fiyat) ile bir satış stop-limit emri oluşturdunuz. Fiyat 1.870$'a ulaşırsa XAUUSD'yi 1.860$'dan satmak için bir limit emri verilecektir. Fiyat 1.860$'a ulaşırsa, emriniz 1.860$ veya daha yüksek bir fiyatla gerçekleştirilebilir.

Satış Stop-Limit emri örneği

Takip eden zarar durdur emri

Mevcut bir piyasa fiyatından belirli bir yüzde veya point miktarında ayarlanabilen standart bir stop emri değişikliğine, takip eden zarar durdur denir. Uzun bir pozisyon için, bir yatırımcı mevcut piyasa fiyatının altında takip eden bir zarar durdur emri yerleştirir. Kısa bir pozisyon için bir yatırımcı takip eden zarar durdur emrini mevcut piyasa fiyatının üzerine yerleştirir.

Takip eden zarar durdur emri, fiyat işlemcinin lehine hareket ettiği sürece bir işlemi açık tutarak kazançlarını korumak için tasarlanmıştır. Fiyat belirli bir yüzde veya point miktarı kadar yön değiştirirse emir işlemi kapatır.

Takip eden zarar durdur emri genellikle ilk işlemin yerleştirildiği anda belirlenir, ancak işlemden sonra da yerleştirilebilir.

Bir takip eden zarar durdur emri nasıl çalışır?

Takip eden zarar durdur emirleri, kârı korumak veya kayıpları sınırlamak için tasarlandıklarından yalnızca bir yönde hareket eder. Uzun bir pozisyona %10'luk bir takip eden zarar durdur emri eklenirse fiyat, satın alma sonrası en yüksek fiyatından %10 düştüğünde bir satış işlemi yapılır. Takip eden zarar durdur, yalnızca yeni bir zirve oluşturulduğunda yukarı hareket eder. Takip eden zarar durdur emri yukarı hareket ettikten sonra tekrar aşağı yönlü hareket edemez.

Takip eden zarar durdur, sabit zarar durdur emrinden daha esnektir, çünkü hisse senedi fiyat yönünü otomatik olarak takip eder ve sabit zarar durdur gibi manuel olarak sıfırlanması gerekmez.

Yatırımcılar, brokerin işlem gören piyasa için bu emir türünü sağladığını varsaydığımızda herhangi bir varlık sınıfında takip eden zarar durdur emirlerini kullanabilir. Takip eden zarar emirleri, limit emirler veya piyasa emirleri olarak ayarlanabilir.

Bir takip eden zarar durdur emrini verimli bir şekilde kullanmanın anahtarı, onu ne çok dar ne de çok geniş bir seviyeye ayarlamaktır. Çok dar bir takip eden zarar durdur emri yerleştirmek, işleme işlemcinin seçtiği yönde hareket etmesi için bir alan bırakmayabilir, çünkü takip eden zarar durdur emri normal günlük piyasa hareketi tarafından tetiklenir. Düzenli piyasa hareketleri çok geniş bir takip eden zarar durdur emrini tetiklemez, ancak bu, işlemcinin gereksiz yere büyük kayıplar veya ihtiyaç duyduğundan daha fazla kârdan vazgeçme riskini aldığı anlamına gelir.

Takip eden zarar durdur emirleri kârı korur ve kayıpları sınırlandırırken, ideal takip eden zarar durdur emri mesafesini oluşturmak zordur. Mükemmel bir mesafe yoktur çünkü piyasaların ve finansal varlıkların hareketleri her zaman değişiklik gösterir. Buna rağmen takip eden zarar durdur emirleri etkili bir araçtır.

Önemli: İdeal takip eden zararı durdur emri zamanla değişecektir. Daha volatile dönemlerde, daha geniş bir takip eden zarar durdur emri daha iyi bir seçenektir. Daha dar bir takip eden zarar durdur emri, daha sakin zamanlarda veya çok istikrarlı bir hisse senedinde etkili olabilir.

Takip eden zarar durdur emri örneği

XAUUSD'yi 2.000$'dan satın aldığınızı varsayalım. Önceki ilerlemelere baktığınızda, fiyatın tekrar yükselmeden önce genellikle %2 ile %4 arasında bir gerileme yaşadığını görebilirsiniz. Bu önceki hareketler, takip eden bir stop emri için yüzde seviyesinin ayarlanmasına yardımcı olabilir.

%1 veya hatta %3'lük bir takip eden zarar durdur emri aralığı çok dar olabilir. Küçük geri çekilmeler bile bundan daha fazla hareket etme eğilimindedir, bu nedenle takip eden zarar durdur emri, muhtemelen fiyatın artmasından önce işlemi durduracaktır.

%10'luk bir takip eden zarar durdur emrini seçmek ise aşırı geniştir. Son trendlere göre, ortalama geri çekilme yaklaşık %3'tür ve maksimum %4'e yakındır.

Daha iyi bir takip eden zarar durdur emri %5 ila %6 seviyesinde olacaktır. Bu, fiyata hareket alanı sağlar, ancak aynı zamanda fiyat %6'dan fazla düşerse işlemciyi hızlı bir şekilde işlemden çıkarır. %5 ila %6'lık bir düşüş, tipik bir geri çekilmeden daha büyüktür, bu da bunun bir geri çekilme yerine bir trend tersine dönüşü olabileceği anlamına gelir.

%5'lik bir takip eden zarar durdur emri kullanarak, fiyat alış fiyatınızın %5 altına yani 1.900$'a düşerse brokeriniz bir satış emri gerçekleştirir. Satın aldıktan sonra fiyat asla 2.000$'ın üzerine çıkmazsa, zarar durdur emriniz 1.900$'da kalır. Fiyat 2.100$'a ulaşırsa, zarar durdur emri 2.100$'ın %5 altında olan 1.995$ seviyesine yükselir. Fiyat 2.100$'dan düşmeye başlar ve tekrar yükselmezse, takip eden zarar durdur emriniz 1.995$'da kalır ve fiyat bu seviyeye düşerse broker bu varlığı satar.

Doğru işlem emri nasıl seçilir?

Piyasa emirleri, işlem yapmaya ve yatırıma ilk başladığınızda kullanmak için mantıklı bir seçenektir, çünkü bunlar basittir ve tüm brokerlerde mevcuttur. İşlemleriniz kesinlikle gerçekleştirilecektir. Ancak kısa sürede piyasa emirlerinin tek başına yetersiz olduğunu anlayacaksınız.

Burada anahtar, emir türünü işlem stratejinizle eşleştirmek ve duruma en uygun emir türünü kullanmaktır. Tüm işlemler ve yatırımcılar piyasa emrini, limit emrini, stop emrini, stop-limit emrini ve takip eden zarar durdur emrini bilmelidir. Bu, işlem stratejinizi geliştirmenize veya yeni bir strateji oluşturmanıza yardımcı olacak ve sürekli olarak piyasayı takip etme ihtiyacını azaltacaktır.

Profesyonel işlemciler genellikle emir türlerini şu şekilde kullanır:

• Limit emirleri – fiyatın tersine dönmesinden önce pozisyon almak veya kâr elde etmek içindir; 
• Stop emirleri – zarar durdur emirleri belirleyerek kayıpları sınırlamak içindir;
• Stop-limit emirleri – bir kırılmadan sonra trendi takip etmek içindir;
• Takip eden zarar durdur emirleri – kazançları korumak içindir.

Sonuç

Bir brokeri seçerken, her brokerin desteklediği emir türleri aralığını ve karmaşık emir türleri için hangi ücretleri talep ettiklerini kontrol edin. Bu, uzun vadede işlemlerinizi gerçekten etkileyen, brokerler arasında önemli bir farktır.

FBS ile herhangi bir emir türünü herhangi bir ek ücret ödemeden kullanabilirsiniz. Bir hesap oluşturmaktan ve yüksek kaliteli işlem hizmetlerimizi ve koşullarımızı denemekten çekinmeyin.

İşlemlere başlayın