VSA analizi - hangi sinyalleri sağlayabilir?
İşlem yapmaya aşinaysanız, muhtemelen temel ve teknik analizin temellerini de biliyorsunuzdur. Genel olarak konuşursak, temel analiz Piyasa neden hareket ediyor? sorusuna cevap verirken teknik analiz Fiyat hareketi ne zaman gerçekleşir? sorusunun cevabını bulmaya çalışır. Ancak, hem temel hem de teknik uygulamaları birleştiren analiz türünü bilmiyor olabilirsiniz. Bu yaklaşıma VSA (volume spread analysis yani hacim spread analizi) adı verilir ve hisse senedi yatırımcıları tarafından yaygın olarak kullanılır. Burada VSA'nın Forex işlemlerine nasıl uygulanabileceğini açıklayacağız.
VSA nedir?
VSA, 15 yaşında hisse senedi işlemleri yapmaya başlamış olan Richard D. Wyckoff tarafından icat edildi. XX yüzyılın sonunda, Tom Williams Wyckoff’un araştırmasını ilerletti ve kendi metodolojisini geliştirdi. Master the Markets adlı kitabında, hacimler ve kapanış fiyatı ile ilişkili fiyat farklarının (spread) öneminden bahsetti.
Peki, VSA ne ile ilgili? Hacim spread analizi, mum çubuğu hacimlerine ve spreadlere dayanan analiz türüdür. Forex piyasasındaki en büyük oyuncuların yarattığı arz ve talep arasındaki farkları bulmaya çalışır (profesyonel yatırımcılar, kurumlar, bankalar ve piyasa yapıcılar). Bunların hareketlerini nasıl anlayacağınızı biliyorsanız, piyasaya girmeniz için size güzel sinyaller verebilirler.
VSA’nın öğeleri
Arz ve talep arasındaki dengeyi bulmak için üç ana değişken belirlemeniz gerekir. Bunlar:
- Fiyat çubuğundaki hacim miktarı;
- Fiyat çubuğunun tepe ve dipleri (aralık);
- Kapanış fiyatı.
Hacimler genellikle yeni başlayanlar tarafından hafife alınmaktadır, ancak piyasa analizinin önemli bir unsurudur. Hacim, işlem miktarını gösterirken, fiyat aralığı hacim ile ilgili hareketi gösterir.
Bu unsurlara dayanarak, yatırımcı piyasanın mevcut durumunu anlayabilir. Bay Wyckoff'a göre, bu aşamalardan dördünü tanımlayabiliriz:
- Birikme (piyasanın profesyonel üyeleri aşırı satış koşullarında toptan fiyatlardan alım yaparlar);
- Yukarı İşaretleme (yükseliş hareketi);
- Dağıtım (piyasanın profesyonel üyeleri aşırı alış koşullarında perakende fiyatlardan satış yaparlar);
- Aşağı İşaretleme (düşüş hareketi).
Bildiğimiz kadarıyla Richard D. Wyckoff bu analizi, hisse senetlerinde işlem yapmak için kullandı. Ancak Forex yatırımcısı bunu pratikte nasıl uygulayabilir? Haydi öğrenelim.
Forex yatırımcıları için VSA
Yatırımcılar arasında VSA'nın Forex piyasasında kullanılıp kullanılamayacağı konusunda büyük tartışmalar var. Bunun nedeni, Forex piyasasının hisse senedekilerin tersine bir merkezinin olmamasıdır. Sonuç olarak, gerçek hacimler mevcut değildir. Ancak, her bir çubukta gözlemlenen hacme bakarak piyasayı analiz edebilirsiniz.
MT4'te, grafiğe sağ tıklamanız ve bunları görmek için Hacimler seçeneğine basmanız yeterlidir. Ayrıca klavyenizdeki Ctrl + L tuşlarına da basabilirsiniz.
VSA analizinin klasik modelleri
VSA'nın yeni başlayan bir yatırımcı için anlaşılmasını zorlaştıran birçok farklı yorum vardır. Burada size, profesyonel oyuncularla işlem yapmanıza yardımcı olabilecek, Tom Williams'a göre VSA'nın en sık kullanılan modellerinden bazılarını tanıtacağız.
Yükselen mum çubukları ile kuvvet belirtileri
1. model - Düzenli büyüklükte yükselen mum çubuğu. Fiyatı tepeye yakın kapandı. Hacim 15-20 gün ortalamasının üzerinde ve en önemlisi önceki bardakinden daha yüksekte.
Bu model, talebin arttığını ve yükselişin devam edeceğini göstermektedir.
2. model - Boğa/ayı mum çubuğu (Boğa daha güçlü sinyal verir). Minimum güncelleştirildi. Boyut normalden daha büyük. Kapanış fiyatı en yüksek seviyelere yakın bir noktaya yerleştirilir. Yüksek hacim.
Bu model olası geri dönüş sinyali verir.
3 model - Boğa/ayı mum çubuğu (Boğa daha güçlü sinyal verir). Minimum güncelleştirildi. Mum Çubuğunun boyutu büyüktür ve kapanış fiyatı en yüksek seviyeye yakındır. Düşük hacim.
Profesyonel oyuncuların artık düşüş piyasasını desteklemediğini gösterir.
Ayı mum çubuklarının kuvvet belirtileri
1. model - Küçük boyuttaki mum çubuğu. Kapanış fiyatı tepe seviyesine yakın yerleştirilir. Yüksek hacimler.
Büyük piyasa oyuncuları tüm arzları karşılamaktadır. Ayılar, açılış fiyatının üstesinden gelmek için yeterli güce sahip değildir.
2 model - Ayı mum çubuğu. Küçük boyutlu ve küçük hacimlidir. Kapanış fiyatı dip seviyesi yakınına yerleştirilir.
Bu model, piyasada satıcı bulunmadığını göstermektedir.
Zayıflık belirtileri
1. model - Boğa çubuğu. Küçük bir boyuta sahiptir. Kapanış fiyatı mum çubuğunun en düşük seviyesine yakındır. Yüksek hacimler. Yükseliş trendi sırasında ortaya çıkar.
Bu, güçlü bir satış baskısının işaretidir.
2 model - Boğa çubuğu, küçük boyutlu, düşük veya çok düşük hacimli. Düşüş trendi esnasında ortaya çıkar.
Bu model, düşüş trendindeki olası düzeltmenin sona erdiğinin sinyalini verebilir.
Tom Williams daha da fazla örnekler vermiştir, ancak işlem kararlarını almadan önce bunlara körü körüne bağlı kalmayın ve iki kez kontrol edin.
Sonuç
Hacim spread analizi, hacimlere ve mum çubuklarının analizine dayanarak piyasanın davranışını anlamaya yardımcı olur. Ancak, bu analizi çok dikkatli bir şekilde uygulamanız ve tüm değişkenleri hesaba katmanız gerekir.