Hyperinflation

Hiperenflasyon

Hiperenflasyon nedir?

Hiperenflasyon çok yüksek enflasyondur. Ekonomide fiyatlardaki hızlı, aşırı ve kontrolsüz genel artışı ifade eder. Enflasyon, mal ve hizmet fiyatlarının yükselme oranını ölçerken, hiperenflasyon, tipik olarak ayda %50’yi aşan hızlı büyüyen enflasyondur.

Gelişmiş ekonomilerde hiperenflasyon nadir görülürken, Çin, Almanya, Rusya, Macaristan ve Arjantin’de tarih boyunca birçok kez yaşandı.

Merkez bankasının aşırı para basması ile ana üretim ekonomisinde savaş zamanlarında ve ekonomik kargaşa sırasında hiperenflasyon meydana gelebilir.

Hiperenflasyonu anlamak

Hiperenflasyon, fiyatlar belirli bir dönemde bir ayda %50’den fazla arttığında meydana gelir. Karşılaştırma için, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu’na göre, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ile ölçülen önerilen seviye yılda yaklaşık %2’dir. TÜFE, seçilmiş bir mal ve hizmet sepetinin fiyat endeksidir. Hiperenflasyon, tüketicilerin ve işletmelerin daha yüksek fiyatlar nedeniyle yiyecek satın almak için daha fazla paraya ihtiyaç duymasına neden olur.

Yükselen fiyatlar normal enflasyonu ölçerken, hiperenflasyon, günde %5-10’a kadar çıkabilen üstel günlük büyüme ile ölçülür. Hiperenflasyon, bir ay içinde oran %50’yi geçtiğinde ortaya çıkar.

Yiyecek maliyetinin haftada 500$’dan, gelecek ay haftada 750$’a, bir sonraki ay ise haftada 1.125$’a çıktığını hayal edin. Ekonomide ücretler enflasyona ayak uyduramazsa, insanların temel ihtiyaçlarını ve geçim masraflarını karşılayamayacakları için yaşam standartları düşer.

Hiperenflasyon ekonomi için birkaç sonuca neden olabilir. İnsanlar, artan fiyatlar nedeniyle gıda gibi çabuk bozulan ürünler de dahil olmak üzere malları istifler ve bu da gıda kıtlığına yol açabilir. Fiyatlar yükseldiğinde, bankalarda tutulan nakit veya tasarrufların değeri düşer veya paranın satın alma gücü çok daha düşük olduğu için değersiz hale gelir. Tüketicilerin mali durumu iflasa yol açabilir.

Ayrıca, insanlar paralarını finansal kurumlara yatırmayı bırakırlar, bu nedenle önde gelen bankalar ve borç verenler iflas eder. Vergi alıcıları da düşebilir.

Hiperenflasyon örneği

Hiperenflasyonun en son örneği, Venezüella’nın 2013 yılında başlayan ve bugün de devam eden ekonomik krizidir. 2018’de enflasyon %1.700.000 idi, GSYİH %15 düştü, 3 milyondan fazla insan ülkeyi terk etti. Venezuela Yolsuzluk Algılama Endeksi’nde 180 ülke arasında 169. sırada yer alıyor, nüfusun yaklaşık %30’unun işi bulunmamakta. Şu anda, Mart 2022’de enflasyon %2.000 civarında. Dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biri olan ülke, temel ihtiyaç maddeleri, gıda, ilaç ve benzinde ciddi bir kıtlık yaşıyor. Enflasyonun yavaşlamasına ve durumun iyileşmesine rağmen, bu Güney Amerika ülkesindeki birçok aile geçimini sağlamak için mücadele ediyor.

Hiperenflasyon neden oluşur

Hiperenflasyonun iki ana nedeni vardır: para arzındaki artış ve talep yönlü enflasyon. Birincisi, bir ülkenin hükümeti masraflarını ödemek için para basmaya başladığında gerçekleşir. Para arzı arttıkça fiyatlar normal enflasyonda olduğu gibi yükselir.

Diğer bir neden olan talep enflasyonu, talepteki bir artış arzı aştığında fiyatların yükselmesine neden olur. Bu, büyüyen bir ekonomi nedeniyle tüketici harcamalarındaki artıştan, ihracattaki ani artıştan veya devlet harcamalarındaki artıştan kaynaklanabilir.

Bu iki neden genellikle el ele gider. Enflasyonu durdurmak için para arzını kesmek yerine, bir merkez bankası daha fazla para basmaya devam edebilir. Etrafta çok fazla ulusal para dolaştığında fiyatlar fırlar. Tüketiciler neler olduğunu anladıktan sonra enflasyonun devam etmesini beklerler. Artık daha fazla satın alırlar, böylece daha sonra daha yüksek bir fiyat ödemek zorunda kalmazlar. Bu talep fazlalığı enflasyonu artırır. Eğer tüketiciler malları biriktirir ve kıtlık yaratırsa durum daha da kötü olur.

Hiperenflasyonun Etkileri

Hiperenflasyon, diğer para birimlerine karşı göreli değeri düştüğü için döviz piyasalarında yerel para birimini hızla devalüe eder. Bu durum, ulusal para sahiplerini tasarruflarını en aza indirmeye ve daha istikrarlı yabancı para birimlerine geçmeye zorlayacaktır.

Hiperenflasyon nedeniyle yarın daha yüksek fiyatlar ödememeye çalışan insanlar, genellikle ekipman, araba, mücevher vb. dayanıklı mallara yatırım yapmaya başlar. Hiperenflasyon geliştiğinde, insanlar bozulabilir malları biriktirmeye başlar.

Ancak bu uygulama bir kısır döngü yaratır: fiyatlar yükseldikçe insanlar daha fazla mal biriktirir, bu da mallara daha fazla talep ve daha fazla fiyat artışı yaratır. Eğer hiperenflasyon azalmadan devam ederse, genellikle büyük bir ekonomik çöküşe yol açar.

Şiddetli hiperenflasyon, iç ekonominin takas ekonomisine geçişine yol açabilir ve bu da iş dünyasının güvenini ciddi şekilde etkileyecektir. Bankaların kredi vermeyi durdurması finansal sistemi de mahvedebilir.

Geri

2022-07-27 • Güncellendi

Sıkça sorulan sorular

  • İşlem yapmaya nasıl başlanır?

    Eğer 18 yaşından büyükseniz FBS'ye katılabilir ve FX yolculuğunuza başlayabilirsiniz. İşlem yapmak için, bir broker hesabına ve varlıkların finansal piyasalarda nasıl hareket ettiğine dair yeterli bilgiye sahip olmalısınız. Ücretsiz eğitim materyallerimiz ve bir FBS hesabı oluşturmak ile temel bilgileri inceleyerek başlayabilirsiniz. Demo hesabıyla sanal parada ortamı test etmek isteyebilirsiniz. Hazır olduğunuzda, başarıyı yakalamak için gerçek piyasaya girin ve işlem yapın.  

  • Bir FBS hesabı nasıl açılır?

    Web sitemizdeki ‘Hesap aç’ düğmesini tıklayın ve Kişisel Alan'dan ilerleyin. İşlem yapmaya başlamadan önce bir profil doğrulaması yapın. E-postanızı ve telefon numaranızı onaylayın, kimliğinizi doğrulayın. Bu prosedür, fonlarınızın ve kimliğinizin güvenliğini garanti eder. Tüm kontrolleri tamamladıktan sonra, tercih ettiğiniz işlem platformuna gidin ve işlem yapmaya başlayın. 

  • FBS ile kazandığınız parayı nasıl çekersiniz?

    Prosedür çok basit. Web sitesindeki Withdrawal sayfasına veya FBS Kişisel Alanının Finans bölümüne gidin ve Para Çekme kısmına erişin. Kazandığınız parayı, para yatırma için kullandığınız aynı ödeme sistemi üzerinden çekebilirsiniz. Hesabınızı farklı yöntemlerle finanse etmeniz durumunda, yatırdığınız tutarlara göre aynı yöntemlerle kârınızı çekin.

Yerel ödeme sistemlerinizle para yatırın

Veri toplama bildirimi

FBS bu web sitesini çalıştırmak için verilerinizin kaydını tutar. “Kabul Et” düğmesine basarak, Gizlilik politikamız kabul etmiş olursunuz.

Geri arama

Bir yönetici sizi kısa süre içinde arayacaktır.

Numarayı değiştir

Talebiniz kabul edildi.

Bir yönetici sizi kısa süre içinde arayacaktır.

u telefon numarası için bir sonraki geri arama talebi
sonra olabilir

Eğer acil bir sorununuz varsa lütfen bizimle iletişime geçin
Canlı sohbet

İç hata. Lütfen daha sonra tekrar deneyiniz

Zaman kaybetmeyin - TDİ'nin ABD Dolarını ve kârı nasıl etkilediğini takip edin!

Tarayıcınızın eski bir sürümünü kullanıyorsunuz.

En son sürüme yükseltin ya da daha güvenli, rahat ve üretken bir yatırım deneyimi için başka bir tarayıcı deneyin.

Safari Chrome Firefox Opera